Máy kinh vĩ điện tử là gì? Hướng dẫn sử dụng máy kinh vĩ điện tử

Trong các công trình xây dựng thì việc đo đạc trắc địa là hết sức quan trọng, nó giúp cho việc xây dựng được chính xác về hình dáng và kích thước đảm bảo độ thẳng đứng, độ nghiêng kết cấu, xác định đúng vị trí tim trục của các công trình, của các cấu kiện và hệ thống kỹ thuật, đường ống, loại trừ tối thiểu những sai sót cho công tác thi công. 

Máy kinh vĩ điện tử là gì?

Một trong những phương pháp để tiến hành đo vẽ bản đồ địa hình là phương pháp đo vẽ toàn đạc bằng máy kinh vĩ điện tử. Vậy máy kinh vĩ điện tử là gì?

Máy kinh vĩ là loại dụng cụ đo lường các góc mặt bằng và góc đứng trong không gian. Chúng được dùng phổ biến trong điều tra khảo sát thực địa.

>>> Máy kinh vĩ điện tử sokkia 

 Cấu tạo của máy kinh vĩ điện tử

 Máy gồm có 3 bộ phận chính:
Bộ phận định tâm, cân bằng máy:
- Bộ phận định tâm: gồm dây dọi, dọi tâm quang học, dọi tâm laser.
Mục đích: đưa trục chính của máy qua tâm mốc
Thực hiện: Thay đổi vị trí chân ba cho đến khi trục chính qua tâm mốc. Sau khi đã định tâm xong không được thay đổi vị rí ủa chân ba nữa.
- Bộ phận cân bằng:
Gồm thủy bình dài: dùng để cân bằng chính xác
Thực hiện: điều chỉnh 3 ốc cân ở đế máy cho đến khi bọt thủy vào giữa.

Bộ phận ngắm:
- Ống kính:
Gồm một hệ 3 thấu kính: vật kính, thị kính, kính điều quang.
Có 3 trục cơ bản:
Trục ngắm: đường nối quang tâm kính vật và giao điểm dây chưa thập
Trục quang học: đường nối quang tâm kính vật và quang tâm kính mắt.
Trục hình học: trục đối xứng của ống kính.
Bộ phận đọc số:
- Bàn độ ngang
- bàn độ đứng

>> Cấu tạo và tính năng của máy kinh vĩ điện tử

 Hướng dẫn sử dụng máy kinh vĩ điện tử trong đo đạc

Dưới đây là các bước hướng dẫn sử dụng máy kinh vĩ điện tử 

Bước 1: Đặt thiết bị

Bố trí đế máy:
- Điều chỉnh chân máy đế để đạt đến 1 chiều cao thích hợp cho việc khảo sát. Xiết chặt ốc khoá đế máy với chân máy → Đặt máy lên trên chân máy, gắn máy với chân máy bằng con ốc trung tâm.

 Bước 2 : Cân bằng máy

1. Dùng bọt thủy:
- Bằng cách điều chỉnh 2 ốc cân chỉnh A và B, bọt thủy nằm ở trung tâm của vòng tròn.
- Điều chỉnh ốc cân chỉnh C, bọt thủy nằm ở trung tâm của vòng tròn.
2. Dùng đĩa cân chỉnh để cân bằng thiết bị một cách chính xác.
- Nới lỏng ốc kẹp ngang, đặt đĩa cân chỉnh song song với đường nối 2 ốc A và B. Điều chỉnh bọt thủy nằm ở trung tâm của đĩa cân chỉnh .
Lần lượt xoay tròn đĩa cân chỉnh 1 góc 90 độ xung quanh trục đối xứng dọc. Điều chỉnh ốc C, bọt thủy nằm ở trung tâm của đĩa cân chỉnh.

 Bước 3: Chỉnh về trọng tâm

1. Dùng dọi tâm quang học:
 
a. Ba ốc ở đế máy:
- Xoay nút điều chỉnh tiêu điểm của dọi tâm quang học và điều chỉnh tiêu điểm sao cho khớp với vị trí của điểm đánh dấu trên mặt đất.Quan sát qua dọi tâm quang học, di chuyển đế máy trên mặt phẳng của chân máy cho đến khi điểm trung tâm trùng với
điểm đánh dấu trên mặt đất. Khi xoay đĩa cân chỉnh phải đúng 1 góc 90 độ,lúc này bọt thủy sẽ nằm ngay trung tâm. Nếu bọt thủy nằm lệch vị trí, điều chỉnh ốc cân chỉnh bọt thủy.
 
b. Dịch chuyển phần trên của đế máy:
- Xoay nút điều chỉnh tiêu điểm của dọi tâm quang học, điều chỉnh sao cho tiêu điểm
khớp với vị trí của điểm đánh dấu trên mặt đất.
- Sau đó, mở khóa của đĩa làm thay đổi vị trí tiêu điểm. Quan sát qua thị kính của dọi tâm quang học, dùng đầu ngón tay đẩy vòng ngắm chuẩn để điểm đánh dấu trùng với tiêu điểm.
- Đóng khóa lại. Khi xoay đĩa cân chỉnh đúng 1 góc 90 độ, chắc chắn bọt thủy sẽ nằm ngay trung tâm. Nếu bọt thủy bị lệch, điều chỉnh lại ốc cân chỉnh.
 
2. Chỉnh bằng dọi tâm laser:
Mở ốc cân chỉnh trung tâm của đế máy, di chuyển đĩa nền (đĩa này nằm ở phần trên của đế máy) cho đến khi điểm laser trùng với điểm đánh dấu trên mặt đất. Khóa ốc cân chỉnh trung tâm.
Lặp lại việc cân chỉnh và các bước trên cho đến khi thiết bị thăng bằng và điểm laser trùng với điểm đánh dấu khi xoay vòng ngắm chuẩn của thiết bị theo bất kỳ hướng nào.

 Bước 4: Điều chỉnh và ngắm hướng

Dây chữ thập:
- Hướng ống kính lên trời hoặc nơi có bề mặt ánh sáng đồng nhất, xoay thị kính cho đến khi 2 đường chữ thập có màu đen rõ nét.
- Lúc này, trên thang đo chỉ ra hướng chính xác cần ngắm đến.
 
Điều chỉnh ảnh ngắm:
- Mở bàn kẹp ngang và đứng. Dùng khóa ở thị kính quang học để điểu chỉnh độ rung cho đến khi nhìn thấy mục tiêu. Dời dây chữ thập đến gần mục tiêu bằng cách mở ốc cân chỉnh 2 đường tiếp tuyến ngang và đứng.
- Tiếp tục điều chỉnh độ rung cho đến khi ảnh ngắm rõ nét và không bị ảnh hưởng bởi góc thị sai.

Trên đây là những thông tin cơ bản về máy kinh vĩ điện tử và Hướng dẫn sử dụng máy kinh vĩ điện tử hy vọng sẽ giúp ích các bạn trong công tác đo đạc trắc địa.